Pasundayag sang kapistahan

SHARE THIS STORY
TWEET IT
Email

Opisyal na nga nagsugod ang kapistahan sang Panaad sa Negros tuig 2025!

Makabig ini nga pinakadaku nga pagsaulog sang kultura, palanublion, patubas, kag estilo sang pagkabuhi sa probinsya sang Negros Occidental ang ini nga kapistahan. Kabahin sini amo ang mga ginapabugal nga kinaiya sang tagsa ka mga banwa kag dakbanwa sa probinsya nga sarang mapasundayag sa entablado sang Panaad sa Negros.

Daku ang bahin sa sini nga mga pasundayag ang mga maragtas kag sugilanon sang tagsa ka mga duog nga ginasaysay sa entablado paagi sa mga sinaot, komposo, desinyo sa mga pavillon kag bisan pa sa mga nakasulat kag napagwa nga talan-awon sa widescreen sa mga hulut sang mga banwa kag dakbanwa nga yara nahamtang sa Panaad Park.

Apang sa pihak sini, sadtong tuig 2022, sa isa ka pagpanalawsaw nga aton ginpatigayon para sa isa ka Graduate Studies thesis, aton natukiban nga madamu sa sini nga mga banwa ang wala sang may napahamtang nga mga maragtas ukon sugilanon nga ginakabig opisyal nga ginagamit ukon ginaduso sa amo nga banwa ukon dakbanwa.

Diseotso sa mga ini ukon 56.25% lang sang tanan nga mga nagapasakup nga mga lugar sa probinsya ang may yara sang napahamtang nga foundation ukon origin stories sang ila nga duog. 37.50% ukon dose lang ang may yara sang nabalhag nga istorya ukon maragtas sang banwa ukon duog nga bahin sang banwa, sugilanon nga ginpalaton-laton sang mga katigulangan ukon folklore, kag sugilanon nga opisyal nga ginakilala sang amo nga banwa ukon dakbanwa paagi sa iya sini talatapan kasubong sang Tourism Office, Mayor’s Office ukon iban pa nga mga talatapan nga nagatipig sang amo nga mga maragtas ukon sugilanon sang amo nga lugar.

Bangud sini, madamu sang mga duog nga nagapasakup sa kapistahan sang Panaad sa Negros ang wala sang pat-ud nga sugilanon ukon maragtas nga nagatumod sa amo nga duog nga kabahin sang sadsaran sang ila ginahiwat nga kapistahan ukon festival, nga amo naman ang ila nga ginapasundayag sa sambuwa sang mga pinakamaayo nga saot sang kapistahan ukon Best of Festival Dance.

Magluwas sa halug nga paghatag sang pagtamud sa kamalahalon sining mga sadsaran nga sugilanon ukon maragtas sang kapistahan, nagakadula ang panguna nga rasun sang pagsaulog sa amo nga kapistahan. Wala sapayan sa mga lugar nga santu sa isa ka patron ang kapistahan sini bangud makabig ini nga religious feast. Ang kadamuan nga gindihon gid lamang sa makita nga duna sa isa ka duog pareho sang palangabuhian ukon pisikal nga kinaiya sang duog ang wala sang pat-ud nga ginasaysay ukon ginadayday nga naratibo.

Makabig nga wala sang kasingkasing kag kalag (heart and soul) ang amo nga pagsaulog sang kapistahan bangud nadihon lamang sa pagkinalipay ukon pasundayag ang amo nga kapistahan kag wala nasantu sa kabangdanan sang ginasaulog sini. Wala sang malig-on nga kinaiya ang amo nga pagsaulog sang kapistahan magluwas gid lamang sa maduagon nga mga panamton sang mga sumalaot kag matunog nga linagumba sang mga patik-patik sang bombo kag sang mga canned music sa mga sound system.

Sa panulok sang mga cultural geographers, wala ang ini nga mga sahi sang pasundayag nagatiglawas sa matuod nga kultura sang duog nga ginatuyo sini nga ipakilala kag isa ini ka masubo nga pagpatalang paagi sa ginapasundayag nga mensahe. Nangin cultural appropriation pa ini sang mga ginhulam nga mga kultura sang iban nga katilingban kag ginpilit nga ipakilala bilang bahin sang kultura sang ginapasundayag nga kapistahan.

Apang kon tamdon lang sang mga nagapatigayon sang sini nga mga kapistahan sang mga kabanwahan, may yara sang katahum kag gahum ang mga maragtas kag sugilanon sang aton mga kabanwahanan nga nagapakita sang kinaalam sang aton mga katigulangan kag mga tumanduk nga sarang mapabugal kag matudlo sa mga buluthuan agud labi nga makilala sang mga ulihing tubo ang katahum sang aton duna nga kinaiya.

Ugaling sa karon, yara pa lang kita sa hapaw nga paghangup sang matuod nga kahulugan sang mga kultura kag kinaalam nga aton kuntani ginasaulog paagi sa aton mga kapistahan.

Sa masunod nga mga pinanid sang Ulihing Tubo aton patpaton kon ano ang aton ginatumod nga katahum kag gahum sining mga maragtas kag sugilanon sang aton nga mga banwa kag dakbanwa sa probinsya. | NWI