Sa pagsaulog sang World Radio Day sa bug-os nga kalibutan sadtong Pebrero 13, ginadumdum man sa ciudad sang Bacolod kon sa diin ginhiwat ang nahauna nga Pangkalibutanon nga Adlaw sang Radyo sa Pilipinas sa kalalangan sang isa ka kasuguan sang konseho sang dakbanwa.
Bugalon ang mga Bacolodnon bangud upod sa sining kahiwatan ang paghatag sang pasidungog sa mga tagwaragwag nga nangin ihemplo kag sadsaran sang industriya sang radyo sa probinsya, nga tumalagsa gid lamang ginabuhat sang mga organisasyon sang midya kag pamunuan sang lokal nga panguluhan.
Magluwas sa Golden Dove Awards nga ginahalad sang KBP sa National Office, ang sadto anay Tingog kag Handurawan Awards sang ciudad sang Bacolod kag sang KBP Negros Occidental amo ang pinakamalawig nga nagahatag sang sini nga sahi sang pagkilala nga ginapatigayon sang isa ka organisasyon sang mga manugwaragwag sa kahanginan bangud naglawig na ini sang pito ka tuig.
May yara sang duha ka tuig nga wala ini mapatigayon bangud sang pandemya kag sining tinalikdan lang nga semana, liwat ini nga ginpatigayon sa panibag-o sini nga ngalan kag pagsulundan.
Apang may mga palamangkutanon nga nagtuhaw sa tunga sang pagpatigayon sining pagkilala tuhoy sa gingamit nga ngalan. Nga-a nga Kalantipan ang gingamit nga tinaga kag indi ang iban nga mga Hiligaynon nga tinaga nga may malapit ukon kasubong nga kahulugan?
Ang tinaga nga Kalantipan naghalin sa ugat-pulong nga lantip nga ang kahulugan sa English Language nga perfect, accomplished, excellent; ukon to be or make perfect (suno sa John Kaufmann 1934 Visayan-English Dictionary). Isa man sa kahulugan sang tinaga nga lantip amo ang matalum nga magtimbang nga bahin sang sulab sang bangkaw ukon sang mga kapareho nga hinganiban.
Ang Kalantipan nga buot silingon sa English sa pareho nga kapulungan ukon diksyonaryo nga perfection, quality of the highest worth, excellence, first class, supreme, things of the highest standard amo ang husto kag nagaka-igo nga tinaga para sa ‘Excellence in Broadcasting’ nga luyag lubaron sang nagpatigayon sang pasidungog sa Hiligaynon.
Indi masalapuan sa mga kapulongan nga Visayan-English Dictionary (1934), Kapulungan English-Hiligaynon Dictionary (2017) nga ginbalhag sang Sumakwelan Iloilo, Inc., English-Filipino-Visayan (2002) sang R. Manalili Gen. Mdse., English-Tagalog Visayan-Ilongo-Cebuano Vocabulary sang Amos Books, Inc. kag Bilingual Dictionary (2005) sang Smartbooks Publishing ang tinaga nga ‘Hangkilan’. Makita ang Hangkilan bilang tinaga nga nagatumod sa ‘Fierce Warrior’ nga amo ang ginagamit nga ngapan sang isa ka hubon sang close-combat consultancy firm.
May yara man sang nabalhag nga pagtuon sa International Journal of Social Science and Human Research sa isa ka pagpanalawsaw nga may tig-ulo Familiarity and Use of Particular Hiligaynon Terminologies sadtong 2022 nga nagapakita nga manubo ang kadamuon sang mga respondents nga nakahibalo kag nagagamit sang tinaga nga hangkilan.
Pareho ang duha ka tinaga nga indi na madumduman sang madamu nga mga ulihing tubo. Ang kinatuhay lang bangud nga husto kag himpit nga tinaga ang kalantipan sa iya sini nga gamit kon ipaanggid sa tinaga nga hangkilan. | NWI
